Me emrin e Allahut, tė Gjithėmėshirshmit, Mėshirėplotit

 

 

Nėse kėrkon lumturinė…

 

 

“Lumturia” ėshtė synimi kryesor drejt tė cilit, pėr ta fituar, vrapon kushdo qė ndodhet nė tokė.

 

Tė gjithė njerėzit -dijetarė qofshin apo injorantė-, janė pėrpjekur t’i japin njė kuptim lumturisė, duke kėrkuar shkaqet qė e sjellin atė dhe qė largojnė brengėn, dhimbjen dhe pikėllimin.

 

Dhe nė tė vėrtetė, alternativat qė ata paraqesin, nuk tė ēojnė vetėm se nė njė lumturi tė mangėt, ose imagjinare. Ajo mė tepėr ngjason me drogėn, ku pėrdoruesi i saj fillimisht ndihet aktiv dhe plot gjallėri, por me t’i ikur ndikimi i saj, atij menjėherė i kthehen brengat dhe hidhėrimet, madje shumė herė mė tepėr se para pėrdorimit tė saj.

 

Kėto fjalė qė lexojmė, tė ftojnė drejt lumturisė sė vėrtetė dhe tė udhėheqin drejt qetėsisė shpirtėrore dhe suksesit tė mirėfilltė.

 

Para se tė vazhdosh leximin e mėtejshėm, dėshiroj prej teje t’i kthehesh vetvetes me pėrpjekje dhe meditim nė mendjen dhe zemrėn tėnde. Po tė kujtoj, se i logjikshėm ėshtė ai qė kėrkon tė vėrtetėn, pa marrė parasysh se kush e thotė atė.

 

Çdokush, i kthjellėt, i zhveshur nga epshi nuk mund tė mohojė, se lumturia e plotė dhe e pėrhershme nuk arrihet vetėm se me besimin dhe ndjekjen e udhėzimit tė Allahut, i Cili krijoi krijesat. Kjo, se Ai ėshtė Krijuesi dhe Ai ėshtė i Gjithėdijshėm pėr atė qė  i lumturon dhe i dėshpėron kėto krijesa, i Gjithėdijshėm pėr atė qė u sjell dobi dhe dėm.

 

Shumė prej psikologėve kanė arritur nė pėrfundimin se njeriu qė e pėrjeton lumturinė dhe qetėsinė, ėshtė vetėm ai qė jeton me fenė.

 

Meqenėse pas besimit fshihet lumturia e vėrtetė, atėherė cila ėshtė rruga qė tė ēon tek ai?

 

Tė gjithė jemi tė vetėdijshėm se fetė dhe ideologjitė janė tė shumta. Ka prej tyre ku vihen re mosmarrėveshje thelbėsore, ndaj ėshtė e pamundur qė tė jenė tė gjitha tė vėrteta.

 

Atėherė mund tė pyesim: Cila mes tyre ėshtė feja e saktė?

Cili ėshtė besimi qė Allahu e do dhe duhet tė pėrqafohet?

Cila mes tyre na garanton lumturinė nė kėtė botė dhe nė botėn tjetėr?

 

Para se t’u pėrgjigjemi kėtyre pyetjeve, duhet tė vendosim njė pikė referimi, nga e cila do tė nisemi pėr tė zgjedhur saktėsisht fenė e vėrtetė. Unė besoj pa pikė dyshimi, se tė gjithė tė menēurit janė nė njė mendje pėr faktin, se krijimi i njeriut ėshtė nė njė fe tė caktuar, por fakti qė babai, nėna dhe shoqėria nė tė cilėn jeton, janė nė njė fe tė caktuar, nuk do tė thotė se ajo ėshtė feja e vėrtetė, pėr aq kohė sa nuk ka fakte bindėse pėr tė dhe pėrderisa logjika nuk e pranon.

 

Meqenėse logjika ėshtė ajo qė dallon njeriun nga kafsha, atėherė duhet qė ēdokush qė zotėron logjikėn, ta pėrdori pėr ta parė me vėmendje kėtė ēėshtje. Kjo ėshtė ēėshtja mė e rėndėsishme dhe mė e rrezikshme.

 

Njė udhėtim i shkurtėr nė botėn e feve, si dhe njė shėtitje nė ideologjitė e tyre, mund tė jetė njė mėnyrė e mirė, pėr tė gjetur pėrgjigjen e shumėkėrkuar.

 

Pėr te qenė sa mė i drejtpėrdrejtė, po tė them ty me plot siguri dhe sinqeritet,  se sado qė tė kėrkosh dhe tė hulumtosh, nuk ke pėr tė arritur vetėm se nė njė pėrfundim: Feja e vėrtetė ėshtė vetėm Islami dhe se lumturia e vėrtetė, arrihet vetėm me Islamin.

 

Mos u nxito t’i refuzosh kėto fjalė dhe tė ndėrpresėsh leximin e mėtejshėm. Dije mirė se vijimi nuk ka pėr tė tė dėmtuar aspak,  ndoshta mund tė pėrfitosh prej tij dobi tė caktuara…

Po tė kujtoj se ti posedon logjikėn dhe arsyen, me tė cilat dallon gjėrat dhe ndan midis tė saktės dhe tė gabuarės.

 

Pėrse Islami ėshtė feja e vėrtetė?

Kjo ėshtė njė pyetje me vend dhe e rėndėsishme.

 

Le tė fillojmė t’i pėrgjigjemi kėsaj pyetjeje:

Islami ėshtė feja e cila mbart vlera dhe shenja dalluese qė nuk gjenden nė asnjė fe tjetėr. Ato janė fakte bindėse, qė tregojnė se Islami ėshtė feja e vėrtetė e zbritur nga Allahu. Tė shohim mė parė me vėmendje dhe qetėsi faktet nė vijim, e pastaj le tė gjykojmė nėse duhet besuar apo pėrgėnjeshtruar kjo e vėrtetė.

 

Veēoritė dhe shenjat dalluese tė Islamit janė aq shumė, sa ėshtė e vėshtirė gjithpėrpėrfshirja e tyre nė kėtė renditje, nė tė cilėn do tė cekim disa por ndėr mė tė rėndėsishmet prej tyre:

 

1- Ndėr veēoritė kryesore tė Islamit, ėshtė fakti se ai mbush anėn shpirtėrore tė njeriut. Njeriun qė pėrqafohet me tė, e bėn tė jetė gjithnjė i lidhur me Allahun. E kjo e bėn tė fitojė prehje dhe qetėsi shpirtėrore, si dhe e mbron nga paniku , pėrhumbja, shpėrdorimi dhe boshllėku shpirtėror nė veten e tij.

 

2- Gjithashtu, nga veēoritė e tij ėshtė fakti se Islami ėshtė nė pėrputhje tė plotė me logjikėn e shėndoshė. Tė gjitha normat dhe ligjet e tij, janė logjikisht tė pranuara, dhe ėshtė e pamundur tė ketė mospėrputhje mes tyre nė ndonjė rast. Prandaj, kur njė person pėrqafoi Islamin, e pyetėn: Pėrse u bėre musliman? Ai u pėrgjigj: Nuk ka urdhėruar ndonjė gjė Islami, e logjika ta ketė ndaluar, dhe nuk ka ndaluar ndonjė gjė, e logjika ta ketė pranuar.

Njėkohėsisht shohim se tek shumė fe tė tjera, ėshtė i vėshtirė pranimi i shumė bazave tė tyre, dhe mendja ėshtė nė mėdyshje pėrballė shumė parimeve tė tyre. Ndėrsa Islami e ēmon dhe e respekton  logjikėn duke urdhėruar njeriun tė mendojė, e njėkohėsisht  ka ndaluar injorancėn dhe ka nėnēmuar pasimin e verbėr.

 

3- Islami ka njė ekuilibėr midis fesė dhe jetės nė kėtė botė. Ai kujdeset si pėr shpirtin ashtu edhe pėr trupin. Tė jetuarit me Islamin nuk nėnkupton veēimin dhe asketizmin nė forma tė caktuara dhe as ndalimin e larmisė sė gjėrave tė kėndshme tė jetės.

 

Nė Islam, njeriu mundet tė jetojė me fenė, duke shijuar dhe ushtruar jetėn e tij nė formėn mė tė mirė, me synimin pėr tė arritur nė pozitat mė tė larta tė vlerave tė komuntitetit dhe shoqėrisė sociale tė cilės i pėrket.

 

4- Islami ėshtė fe gjithėpėrfshirėse. Ai afron sistem tė veēantė dhe tė detajuar  pėr ēdo fushė tė jetės, duke dhėnė zgjidhje pėr ēdo problem. Kėshtu qė ai mund tė praktikohet dhe tė pėrqafohet nė ēdo vend dhe nė ēdo kohė.

Si tė mos jetė kėshtu, kur kjo fe depėrton edhe nė imtėsitė mė specifike tė jetės me rregullat dhe normat e saj. Duke filluar qė nga njė juridiksion i kompletuar nė gjykimin dhe zgjidhjen e ēėshtjeve mė modeste,  duke vazhduar me rregullat e shitblerjes dhe marrėdhėnieve tregtare. Duke cekur sistemin e lidhjeve shoqėrore, trashėgimisė dhe jetės bashkėshortore, e deri tek normat e pėrshėndetjes, edukatės nė rrugė, si dhe sistemimin e veprimeve tė njeriut me veten e tij, nė gjumin e tij, ngrėnien, pirjen dhe veshjen e tij… etj. Tė gjitha kėto nuk i ka pėrmendur formalisht, por hollėsisht tė detajuara me njė ndjeshmėri tė mahnitshme.

Mėsoje edhe faktin se Islami e drejton muslimanin edhe nė veshjen e kėpucės dhe heqjen e saj. Ai e ka nxitur atė tė pėrdori dorėn e djathtė gjatė ngrėnies, pirjes, takimit me dorė, gjatė dhėnies dhe marrjes. Ndėrsa nė gjėrat e tjera (si p.sh. kryerja dhe pastrimi nga nevoja) pėrdoret dora e majtė.

Kur vjen koha e gjumit, Islami ka njė orientim tė mrekullueshėm pėr mėnyrėn e fjetjes dhe zgjuarjes nga gjumi.

Pėr dy muslimanė qė takohen nė rrugė, Islami ka vendosur formėn e selamit (pėrshėndetjes islame) mes tyre. Ai qė ėshtė duke ecur me njė mjet udhėtimi pėrshėndet i pari atė qė ėshtė duke ecur nė kėmbė. I vogli pėrshėndet i pari tė madhin dhe grupi mė i vogėl nė numėr, pėrshėndet i pari grupin tjetėr me numėr mė tė madh.

Ky ishte njė pasqyrim i pjesshėm i disa prej normave tė shumta tė Islamit, tė cilat nė tėrėsi pėrfshijnė nė mėnyrė tė detajuar sistemin shumėplanėsh jetėsor.

 

5- Prej vlerave tė Islamit, ėshtė fakti se gjithė normat e tij,  njeriun e orientojnė drejt ēdo tė mire dhe e largojnė prej tė keqes. Pra, dobia e normave tė Islamit i shėrben drejtpėrdrejtė vetė njeriut dhe shoqėrisė ku jeton.

P.sh. Islami e ndaloi alkolin dhe narkotikėn sepse i shkaktojnė njeriut dėm tė madh nė mendjen dhe shėndetin e tij. Ti je vetė realist pėr gjendjen e tė dehurit, i cili i shpėrfytyruar, mė tepėr ngjason me diēka tjetėr se sa me njeriun.

Sikur njerėzit tė mos i pėrdornin lėndėt narkotike dhe pijet alkolike tė cilat shkaktojnė dehjen e tyre, nuk do tė ndodhnin shumė prej vrasjeve, grindjeve, aksidenteve rrugore, dhunimeve dhe pėrdhunimeve.

Ndėrsa lidhjet jashtėmartesore, Islami rreptėsisht i ka ndaluar, pėr ta mbajtur larg njeriun nga sėmundjet shfarosėse dhe pėr ta mbajtur larg shoqėrinė nga shthurja dhe degjenerimi, si dhe nga rritja e njė brezi tė papėrfillur, i cili ka humbur ngrohtėsinė e nėnės dhe edukimin e babait, qė do tė jetė shkatėrrim dhe mjerim pėr shoqėrinė.

 

Islami e ka urdhėruar gruan tė mos i shfaqi pjesėt e saj tė turpshme para burrave tė huaj pėr tė, sepse e sheh atė si njė margaritar tė mbrojtur mirė, qė vlen shumė. Gruaja nuk ėshtė njė mall i lirė, qė tė dalė nėpėr rrugė pėrpara ēdo njeriu. Islami e mbron atė nga njerėzit  ujqėr, qė nuk duan gjė tjetėr, vetėm se tė plotėsojnė qejfet e tyre, edhe pse kjo mė tepėr rėndon mbi nderin e gruas, vlerės dhe pastėrtisė sė saj.

 

Nė anėn tjetėr, Islami ka lejuar ēdo pije tė dobishme dhe jo tė dėmshme, siē i lejoi dy gjinitė tė kėnaqen me njėra-tjetrėn, me kusht tė aktit martesor dhe brenda shtėpisė familjare tė lumtur.

 

Me pak fjalė, Islami nuk erdhi qė tė kufizojė lirinė dhe dėshirat, por erdhi pėr t’i sistemuar dhe renditur ato, nė mėnyrė qė dobia tė pėrfshijė njeriun dhe shoqėrinė.

 

6- Ndėr veēoritė rrezatuese nė Islam, ėshtė kujdesja e tij pėr virtytet e larta, moralin dhe edukatėn e lavdėrueshme, si dhe ndalimi i padrejtėsisė, zullumit dhe ēdo vesi tjetėr tė keq.

 

Islami ėshtė feja e dashurisė, bashkimit dhe mėshirės. Ai ka saktėsuar dhe qartėsuar lidhjen e njeriut me prindėrit e tij, tė afėrmit, fqinjėt, shokėt dhe me tė gjithė njerėzit. Ai ka mbjellė nė vetet e atyre qė e kanė pėrqafuar, moralin mė tė lartė dhe edukatėn mė tė mirė.

 

Islami e ka ndaluar njeriun tė jetojė vetėm me veten e tij. Ai e edukon njeriun t’i ndihmojė tė tjerėt dhe tė respektojė ndjenjat e tyre. P.sh., i varfėri, jetimi, i moshuari, i vobekti, etj., nė Islam kanė tė drejtat e tyre, tė cilat muslimani nuk i trajton si ēėshtje dytėsore dhe nuk ndien epėrsi dhe pėrparėsi kur i kryen, sepse ato tė drejta janė prej detyrave dhe obligimeve tė tij.

 

Nė Islam, konsiderohet prej gjynaheve tė mėdha, qė njeriu tė flejė i ngopur kur e di se fqinji i tij ėshtė i uritur. Ashtu siē ka ndaluar qė dy veta tė flasin mėnjanė, kur njė tjetėr ndodhet i ulur bashkė me ta,  por nuk i dėgjon. E gjithė kjo pėr tė respektuar prosperitetin dhe ndjenjat e tij.

 

Dhe Islami e tejkaloi tė gjithė kėtė, kur e urdhėroi muslimanin tė jetė i butė edhe me kafshėn, duke ndaluar mundimin dhe dėmtimin e saj.

Prej hollėsive tė Islamit rreth kėsaj ēėshtjeje, ėshtė fakti se e ndaloi kasapin ta therrė delen kur njė dele tjetėr ėshtė duke e parė, ose tė mprehė thikėn pėrpara saj, qė tė mos e vrasė dy herė.

Sinqeriteti, besnikėria, trimėria, bujaria, turpi dhe mbajtja e premtimit, janė morale tė cilat Islami i ka nxitur nė mjaft tekste. Njėkohėsisht fton dhe urdhėron pėr morale tė larta, si vizita e tė sėmurit, pėrcjellja e xhenazes, respektimi i prindėrve, vizita e tė afėrmve, fqinjėve dhe rendja pėr kryerjen e nevojave tė tė tjerėve.

 

Nė anėn tjetėr Islami e ka ndaluar rreptėsisht muslimanin nga padrejtėsia, gėnjeshtra, mėndjemadhėsia, smira, tallja me tė tjerėt, sharja, ose tradhėtia ndaj tyre.

 

Nė Islam nuk lejohet tė pėrmendėsh njė person qė nuk ėshtė i pranishėm, edhe nėse je duke thėnė tė vėrtetėn. Islami e fton muslimanin qė kur shpenzon tė jetė mesatar, midis harxhimit pa masė dhe kopracisė ekstreme.

 

Nė kohėn kur shumė prej shoqėrive ankohen nga cėnimi dhe shpėrfillja e ndjenjave, padrejtėsia nė fushat ekonomike dhe lakmia vetjake, shohim qė Islami ka afruar ilaēin shėrues pėr tė gjitha kėto probleme.

Me fjalėt e lartėpėrmendura dhamė njė pasqyrim tė shkurtėr tė Islamit dhe disa prej vlerave tė tij. Ështė e pėrshtatėshme tė pėrmendim gjithashtu, se Islami ėshtė fe e qartė dhe rruga e tij ėshtė e lehtė pėr kėdo. Islami i ka portat tė hapura gjithnjė dhe nuk ia mbyll atij qė dėshiron ta pėrqafojė atė.

 

Meqenėse, gjithėpėrfshirja e normave dhe rregullave tė Islamit nė pak fjalė ėshtė e pamundur, atėherė rrėfimi i shkurtuar i bazave mė kryesore tė tija, ndoshta e pėrqėndron mė tepėr pėrshkrimin e tij, pėr atė qė dėshiron ta njohė atė.

 

Tė gjitha rregullat dhe mėsimet e Islamit janė tė rėndėsishme, vetėm se mes tyre ka nje rend hierarkik.

Mes kėtyre rregullave (mė tė rėndėsishmet), gjashtė prej tyre duhet tė besohen me zemėr dhe pesė tė tjera duhen vepruar.

 

Gjashtė shtyllat qė duhen besuar janė:

 

1-  Besimi nė Allahun, Njė tė Vetėm, pa shok dhe ortak.

 

Qė njeriu tė besojė se vetėm Allahu i Lartėsuar ėshtė Krijuesi i kėsaj Gjithėsie me gjithė ēka nė tė, dhe se vetėm Ai vepron nė tė si tė dojė. Pėrderisa ėshtė kėshtu, atėherė adhurimi duhet tė bėhet vetėm pėr Atė, Njė tė Vetėm. Adhurimi ėshtė puna me normat e Islamit dhe dispozitat e tija, duke besuar se ēdo fe tjetėr veē tij, ėshtė fe e pavlefshme.

 

 

2- Besimi nė melekėt (ėngjėjt).

 

Melekėt janė krijesa tė Allahut, qė ne nuk i shohim nė jetėn e kėsaj bote. Ata janė adhurues tė Allahut dhe nuk e kundėrshtojnė asnjėherė Atė. Allahu i Lartėsuar i urdhėron melekėt tė kryejnė shumė prej punėve tė kėsaj Gjithėsie. P.sh. Xhibrili (paqja qoftė mbi tė), ka mbartur shpalljen e Allahut tė Lartėsuar -d.m.th. fjalėn e Tij- nga Allahu tek profetėt e Tij. Prej tyre ėshtė Mikaili (paqja qoftė mbi tė),  qė ėshtė ngarkuar me ēėshtjen e shiut. Prej tyre ka melekė tė tjerė, tė ngarkuar me shėnimin dhe shkrimin e punėve tė njerėzve, me tė cilat do t’u kėrkohet llogari nė Ditėn e Kijametit, e tė tjera e tė tjera punė tė tyre.

 

Duhet tė besohet, se kėta melekė tė nderuar, veprojnė me urdhrin e Allahut tė Lartėsuar dhe nuk kryejnė tjetėr gjė, veēse atė qė Ai do.

 

3- Besimi nė Librat.

 

Duhet besuar se Allahu u zbriti robėve Libra, qė janė fjala e Tij. Aty gjendet lumturia e njerėzve dhe sqarimi i asaj qė Allahu i Lartėsuar e do dhe asaj qė e urren. Ai qė e pėrcjell kėtė shpallje tek profeti, ėshtė Xhibrili (paqja qoftė mbi tė) -ėngjėlli mė madhėshtor-, ndėrsa profeti ua komunikon atė njerėzve.

 

Librat e zbritur nga Allahu janė shumė. Prej tyre ėshtė Teurati, tė cilin Allahu ia  zbriti Musait (paqja qoftė mbi tė), Zeburi, tė cilin Allahu ia zbriti Daudit (paqja qoftė mbi tė), Inxhili, tė cilin Allahu ia zbriti Isait (paqja qoftė mbi tė), dhe Kur’ani tė cilin Allahu ia zbriti Muhamedit (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė).

Duhet tė besohet se tė gjithė kėta libra i ka shfuqizuar Kur’ani. D.m.th.: pas dėrgimit tė profetit Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė), duhet punuar vetėm me Kur’anin. Pėr mė tepėr qė ky Kur’an ka pėrfshirė tė gjitha veēoritė e librave para tij dhe pėrmban veēori tė tjera.

 

Gjithashtu dije, se ky Kur’an ėshtė nga argumentet mė madhėshtore qė tregojnė se kjo fe ėshtė e vėrtetė. Ai ka zbritur para mė shumė se njė mijė e katėrqindė vjetėve, dhe qė prej asaj kohe e deri sot, nuk ėshtė zbuluar nė tė asnjė gabim dhe asnjė mangėsi, qoftė edhe nė njė fjalė tė vetme.

 

Nė kohėn e sotme zbulimet shkencore vazhdojnė tė pasojnė njėri-tjetrin dhe shumė prej tyre kanė ardhur nė Kur’an qė prej asaj kohe tė largėt.

 

Ashtu sikurse qė prej asaj kohe e deri tani, nuk ėshtė shtuar dhe nuk ėshtė mangėsuar asnjė gjė nė tė, siē ndodhi me librat e tjerė. Prandaj, Mus’hafin (Kur`anin), qė e gjen nė Lindje, nuk ndryshon aspak nga Mus’hafi qė e gjen nė Perėndim. Nėse vėzhgon njė Mus’haf qindra vjeēar, vėren se ai nuk ndryshon aspak nga Mus’hafi i botuar kėtė vit, identik gėrmė pėr gėrmė e fjalė pėr fjalė. Kjo ėshtė prej ruajtjes qė i ka bėrė Allahu kėtij Libri, qė ėshtė libri i fesė sė fundit, e cila ka vulosur tė gjtha fetė.

 

Tė flasėsh pėr Kur’anin duhet kohė e gjatė, por mjafton tė dish se ai nuk ka ngjasues kategorikisht nė stilin e tij, nė ndikimin e tij nė vetet e njerėzve si dhe nė lajmet pėr tė fshehtat qė ndodhen nė tė.

 

4- Besimi tek tė dėrguarit.

 

Duke besuar se Allahu i Lartėsuar zgjodhi njerėzit  mė tė mirė, u zbriti atyre shpalljen dhe i urdhėroi pėrcjelljen e fesė sė Tij tek njerėzit e tjerė.

 

Tė dėrguarit janė shumė, si p.sh.: Nuhu, Ibrahimi, Daudi, Sulejmani, Luti, Junusi, Musa (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi ta).

 

Prej tyre ėshtė edhe Isai i biri Merjemes (paqja qoftė mbi tė), pėr tė cilin duhet tė besojmė se ėshtė i dėrguar i nderuar dhe nga tė dėrguarit mė tė mirė. Besimi nė profecinė e tij, dashuria dhe respekti pėr tė janė detyrė e prerė. Kush e urren atė, ose nuk beson nė profecinė e tij, ai nuk ka rrugė nė Islam. Njėkohėsisht duhet besuar se Allahu i Lartėsuar e krijoi me nėnė pa baba, sepse Allahu dėrgoi melekun qė fryu nė barkun e Merjemes, e prej kėsaj ishte Isai (paqja qoftė mbi tė).

 

Muslimani nuk gjen asnjė gjė nė vetvete qė ta pengojė nga besimi i kėsaj, se Allahu nuk ėshtė i pafuqishėm ndaj krijimit tė Isait me nėnė dhe pa baba dhe ndaj krijimit tė Ademit pa nėnė dhe pa baba.

 

Nga kjo mėsojmė se Isai (paqja qoftė mbi tė) ėshtė njė i dėrguar i nderuar dhe se ai nuk ėshtė Zot dhe as biri i Zotit.

 

Isai (paqja qoftė mbi tė) erdhi me pėrgėzimin pėr profetin qė do tė vinte pas tij, qė ėshtė Muhamedi i biri i Abdullahit, me tė cilin Allahu vulosi tė dėrguarit, duke mos patur mė kėshtu tė dėrguar tė tjerė pas tij.

Kėtė tė dėrguar (Muhamedin tė birin e Abdullahit -paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė-), tė cilin Allahu e dėrgoi para njė mijė e katėrqid vjetėsh, e kanė detyrė tė gjithė njerėzit qė u gjendėn dhe do tė gjenden pas dėrgimit tė tij deri nė Ditėn e Kijametit, ta besojnė, tė besojnė shpalljen e tij dhe t’i binden atij nė atė qė  urdhėroi apo ndaloi.

 

Kushdo qė ka lexuar jetėshkrimin dhe historinė e kėtij tė dėrguari, bindet se ai ėshtė njė personalitet madhėshtor, tė cilit Allahu i dha moral tė lartė dhe cilėsi tė shquara qė nuk gjenden tek ndonjė tjetėr para apo pas tij. Ndoshta edhe leximi mė i shkurtėr rreth asaj qė ėshtė shkruar pėr tė, e pėrforcon saktėsinė e kėsaj qė po them.

 

Allahu i Lartėsuar i ka dhėnė atij fakte dhe argumente pėr vėrtetėsinė e profecisė sė tij, tė cilat janė aq shumė, aq sa dyshimi nė tė ėshtė nga gjėrat e pamundura logjikisht. Ai qė nuk beson nė sinqeritetin e profetit Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė), me gjithė ato fakte dhe argumente qė Allahu i dha atij, ai nuk mund tė pretendojė qėndrueshmėrinė e profecisė sė ndonjė profeti tjetėr.

 

5- Besimi nė Ditėn e Fundit.

 

Duke besuar nė formė tė prerė, se pas kėsaj jete nė tė cilėn jetojmė, ka jetė tjetėr, qė ėshtė mė e plotė se kjo. Aty ka begati ose ndėshkim. Begatia ėshtė nė njė vendbanim qė quhet “Xhennet”, ndėrsa ndėshkimi ėshtė nė njė vendbanim qė quhet “Xhehennem”.  Kush punon mirė dhe beson nė fenė islame, pėrfundimi i tij do tė jetė nė “Xhennet”, ku gjenden prej llojeve tė begative dhe lumturisė, aq shumė sa nuk mund tė imagjinohen. E gjithė begatia e dynjasė, nė raport me begatinė e Xhennetit, nuk krahasohet nė asnjė gjė. Kush hyn nė Xhennet, do tė begatohet nė tė pėrgjithmonė dhe pa fund, sepse nė tė nuk ka vdekje.

 

Nė anėn tjetėr, kush punon keq dhe nuk beson nė fenė islame, pėrfundimi i tij do tė jetė nė “Xhehennem”, nė tė cilin gjendet zjarri dhe llojet e ndėshkimit aq shumė sa nuk mund tė mendohen. Tė gjitha zjarret e dynjasė dhe llojet e dėnimit nė tė, pėrpara dėnimit tė Xhehenemit, nuk krahasohen nė asnjė gjė.

 

Ekzistenca e llogarisė, begatisė ose ndėshkimit pas kėsaj jete, ėshtė njė ēėshtje e pranuar logjikisht, sepse ėshtė e pamundur qė tė gjendet kjo dynja me gjithė ēka nė tė, e mė pas tė mbarojė e tė shpėrndahet, duke vijuar nė asgjė. Ngaqė mbarimi nė kėtė formė ėshtė njė lloj rrėmuje dhe Zoti ynė Krijues ėshtė larg kėsaj.

 

6- Besimi nė Kaderin (caktimin dhe vendimin e Allahut tė Lartėsuar).

 

Duke besuar se gjithēka ėshtė nė kėtė Gjithėsi, ēdo lėvizje dhe ēdo prehje ndodh vetėm me dėshirėn dhe vullnetin e Allahut. Nuk mund tė ndodhė gjė tjetėr, me pėrjashtim tė asaj qė Ai do. Atė qė Ai nuk e do, nuk mund tė ndodhė.

Allahu i Lartėsuar shkruajti nė njė Libėr madhėshtor, qė ėshtė ”El-Leuhul-Mahfudh”, gjithēka qė do tė ndodhė nė kėtė Gjithėsi.

 

Besimi nė Kader, pėrfshin tė besuarit se Allahu ėshtė Krijuesi i ēdo gjėje.

  

 

Ndėrsa gjėrat mė tė rėndėsishme qė duhen vepruar nė Islam janė:

 

1- Qė njeriu tė thotė njė fjali e cila ėshtė ēelėsi i hyrjes nė Islam. Ajo ėshtė njė besė midis njeriut dhe Zotit tė tij, qė nėnkupton se ai ėshtė nė kėtė fe.

Kjo fjali ėshtė: Esh-hedu en la ilaha il-la Allah ue esh-hedu en-ne Muhammeden resulull-llah (Dėshmoj se nuk ka tė adhuruar, me tė drejtė, pėrveē Allahut dhe Muhamedi ėshtė i Dėrguar i Allahut).

Kjo fjali do tė thotė: Pohimi, pranimi dhe kryerja me pėrkushtim e kėtij adhurimi vetėm pėr Allahun, Njė tė Vetėm. Si dhe duke pohuar se feja islame ėshtė feja e vėrtetė dhe se i adhuruari qė meriton adhurimin ėshtė vetėm Allahu, Njė i Vetėm. Tė gjithė tė adhuruarit e tjerė janė tė pavlefshėm dhe fetė e tjera pėrveē Islamit janė tė pavlefshme.

Si dhe pohimi se Muhamedi ėshtė i Dėrguar i Allahut, dhe se atij duhet t’i bindemi dhe ta besojmė nė ēdo gjė.

 

2- Namazi (Tė falurit)

 

Qė nėnkupton: Fjalė, punė dhe lutje nė njė formė tė caktuar, qė bėhet pesė herė, ēdo ditė dhe nuk zgjat shumė. Aq sa njė namaz i vetėm nuk i kalon pesė minuta.

 

Namazi ėshtė lidhje midis robit dhe Zotit tė tij, nė tė muslimani ndjen sigurinė, prehjen dhe qetėsinė shpirtėrore.

 

3- Zekati

 

Muslimani qė posedon pasuri jep njė sasi tė vogėl nga pasuria e tij ēdo vit pėr tė varfėrit. Jep vetėm ēerekun e njė tė dhjetės sė pasurisė sė tij. Qė ėshtė diēka e vogėl, por qė e bėn shoqėrinė muslimane tė bashkuar, tė afruar dhe tė mėshiruar. Qė pėrhap kuptimet e vėllazėrisė, mėshirės dhe dashurisė mes muslimanėve.

 

Po pėrsėrit atė qė thashė pak mė parė: Zekati ėshtė i obliguar pėr tė pasurit dhe nuk ėshtė i obliguar pėr tė varfėrit.

 

4- Agjėrimi.

 

Qė njeriu tė pengojė veten e tij nga ushqimi, pirja dhe marrėdhėniet bashkėshortore, gjatė muajit tė Ramazanit ēdo vit, qė nga agimi i mėngjesit deri nė perėndim tė diellit.

 

Ndėrsa i sėmuri, udhėtari dhe disa tė tjerė qė kanė arsye tė tjera, janė  tė justifikuar dhe tė falur. Ata munden tė hanė dhe tė pijnė nė Ramazan, dhe duhet qė pas pėrfundimit tė arsyes dhe pamundėsisė, tė agjėrojnė tė plota ditėt qė nuk i agjėruan, nė cilėndo kohė tė vitit.

 

Agjėrimi ka shumė dobi shėndetėsore, shpirtėrore dhe shoqėrore. Prej tyre ėshtė pushimi  dhe qetėsimi pėr njė pjesė tė kohės i aparatit tretės. Prej tyre ėshtė ajo qė ndjen muslimani, si shpirti fisnik dhe morali i lartė. Prej tyre ėshtė edhe ajo qė ai ndjen pėr vėllezėrit e tij tė varfėr, qė nuk kanė ushqim tė mjaftueshėm gjatė vitit. Kėshtu qė vetja e tij thjeshtėsohet, afrohet dhe shpejton t’i ndihmojė ata.

 

 

5- Haxhi.

 

Qė do tė thotė: Kryerja e adhurimeve tė caktuara nė Mekė njė herė nė jetė, ndėrsa ai qė nuk ka mundėsi ekonomike, ose qė ėshtė i sėmurė, ėshtė i arsyetuar nė moskryerjen e tij.

 

Nė Haxh ka dobi madhėshtore si: Grumbullimi i muslimanėve nga tė gjitha anėt e tokės nė njė vend tė vetėm, njohja me njėri-tjetrin dhe pėrhapja e dashurisė mes tyre. Duke shtuar kėtu edhe ato qė i fiton muslimani nė veten e tij, si pastrimi i shpirtit dhe rregullimi i moralit, pėr shkak tė asaj qė pėrjeton prej qėndrimeve qė shtojnė besimin nėn hijen e Haxhit.

 

 

E nė vijim…

 

Ndoshta ajo qė pėrmendėm mė lart, ėshtė disi e mjaftueshme pėr sqarimin e njė paraqitjeje tė shkurtėr rreth Islamit.

 

Unė po tė ftoj ty qė nuk ke hyrė ende nė Islam.. Dėgjoje njė thirrje nga njė zemėr e sinqertė dhe e pakursyer. Shpėtoje veten tėnde para se tė tė befasojė vdekja duke mos qenė musliman, e tė jesh nė humbjen mė tė madhe.

 

A e di se ēdo tė thotė tė vdesėsh duke qenė nė tjetėr fe veē Islamit? Do tė thotė qė tė hysh nė Xhehenem dhe tė ndėshkohesh nė tė pėrjetėsisht..

Kėshtu e ka kėrcėnuar Allahu atė qė vdes duke qenė nė fe tjetėr veē Islamit. Atėherė, pėrse po shpėrfill njė ēėshtje kaq tė rrezikshme?

 

Do tė tė drejtoj njė pyetje, por dua tė mė pėrgjigjesh me sinqeritet: Çfarė do tė humbasėsh, nėse hyn nė Islam? Po… Çfarė do tė humbasėsh nėse hyn nė Islam?

Nėse do pėrqafosh Islamin, do ta vijosh jetėn tėnde si zakonisht,  por nė njė formė mė tė kulluar, mė tė lumtur dhe mė tė sistemuar… Ndėrsa pas vdekjes tė pret lumturia mė e madhe dhe begatia e pėrjetshme.

 

Nėse arrite tė bindesh pėr vėrtetėsinė e Islamit, por ke frikė se hyrja nė tė ka pėr tė tė penguar nga kėnaqėsi, privimin prej tė cilave nuk mund ta durosh, atėherė duhet tė krahasosh midis kėnaqėsisė sė pėrkohshme, tė rastėsishme dhe midis begatisė dhe kėnaqėsisė sė pėrjetshme… Cilės prej tyre duhet t’i japėsh pėrparėsi?

 

Ti mund tė hysh nė Islam dhe tė pėrpiqesh t’i lėsh ato gradualisht, e nėse e lut Allahun me sinqeritet, Ai do tė tė ndihmojė t’i lėsh ato pėrfundimisht.

 

Tė paktėn tė jesh musliman gabimtar, ėshtė mė mirė se tė mos jesh musliman.

 

Nėse ajo qė tė pengon tė pėrqafosh kėtė fe ėshtė personaliteti yt i dobėt dhe pafuqishmėria  ndaj marrjes sė kėtij vendimi, pasi tė pengon frika nga fjalėt e dikujt ose tallja e tij.., atėherė dije se kėto iluzione nuk kanė asnjė bazė nė realitet. Ti nuk je i pari qė hyn nė Islam prej jomuslimanėve. Shumė e shumė tė tjerė para teje e kanė marrė kėtė vendim dhe nuk u ėshtė shkatėrruar jeta, nuk kanė humbur asgjė dhe nuk janė penduar. Pastaj, a vallė ėshtė e logjikshme qė tė sakrifikosh veten dhe lumturinė tėnde nė kėtė jetė dhe nė jetėn tjetėr, pėr shkak tė fjalėve tė dikujt, apo talljes dhe qortimit tė tij?

 

Kjo ėshtė njė temė qė kėrkon nga ty tė qėndrosh shumė nė tė.. dhe tė mendohesh gjatė rreth saj.

 

Fjala ime e fundit pėr ty ėshtė: Bėj kujdes tė mos humbasėsh veten tėnde.

 

E lus Allahun e Lartėsuar tė tė begatojė ty, duke tė udhėzuar nė tė vėrtetėn.

 

                          Kėto fjalė i shkruajti ai qė dėshiron tė mirėn pėr ty:

                                      Dr. Salih Ibėn Abdulaziz Es-Sindij

                                          Pėrshtati nė shqip, Bledar Ali

                                                    Delvinė 1432 H.

                                                       Shkurt 2011

 

 

ŚęĻÉ įįĆČĶĒĖ