Me emrin e
Allahut, tė Gjithėmėshirshmit,
Mėshirėplotit
Nėse kėrkon lumturinė
Lumturia ėshtė
synimi kryesor drejt tė cilit, pėr
ta fituar, vrapon kushdo qė ndodhet
nė tokė.
Tė gjithė
njerėzit -dijetarė qofshin apo
injorantė-, janė pėrpjekur ti japin
njė kuptim lumturisė, duke kėrkuar
shkaqet qė e sjellin atė dhe qė
largojnė brengėn, dhimbjen dhe
pikėllimin.
Dhe nė tė
vėrtetė, alternativat qė ata
paraqesin, nuk tė ēojnė vetėm se nė
njė lumturi tė mangėt, ose
imagjinare. Ajo mė tepėr ngjason me
drogėn, ku pėrdoruesi i saj
fillimisht ndihet aktiv dhe plot
gjallėri, por me ti ikur ndikimi i
saj, atij menjėherė i kthehen
brengat dhe hidhėrimet, madje shumė
herė mė tepėr se para pėrdorimit tė
saj.
Kėto fjalė qė
lexojmė, tė ftojnė drejt lumturisė
sė vėrtetė dhe tė udhėheqin drejt
qetėsisė shpirtėrore dhe suksesit tė
mirėfilltė.
Para se tė
vazhdosh leximin e mėtejshėm,
dėshiroj prej teje ti kthehesh
vetvetes me pėrpjekje dhe meditim nė
mendjen dhe zemrėn tėnde. Po tė
kujtoj, se i logjikshėm ėshtė ai qė
kėrkon tė vėrtetėn, pa marrė
parasysh se kush e thotė atė.
Çdokush, i
kthjellėt, i zhveshur nga epshi nuk
mund tė mohojė, se lumturia e plotė
dhe e pėrhershme nuk arrihet vetėm
se me besimin dhe ndjekjen e
udhėzimit tė Allahut, i Cili krijoi
krijesat. Kjo, se Ai ėshtė Krijuesi
dhe Ai ėshtė i Gjithėdijshėm pėr atė
qė
i lumturon dhe i dėshpėron
kėto krijesa, i Gjithėdijshėm pėr
atė qė u sjell dobi dhe dėm.
Shumė prej
psikologėve kanė arritur nė
pėrfundimin se njeriu qė e pėrjeton
lumturinė dhe qetėsinė, ėshtė vetėm
ai qė jeton me fenė.
Meqenėse pas
besimit fshihet lumturia e vėrtetė,
atėherė cila ėshtė rruga qė tė ēon
tek ai?
Tė gjithė jemi tė
vetėdijshėm se fetė dhe ideologjitė
janė tė shumta. Ka prej tyre ku
vihen re mosmarrėveshje thelbėsore,
ndaj ėshtė e pamundur qė tė jenė tė
gjitha tė vėrteta.
Atėherė mund tė
pyesim: Cila mes tyre ėshtė feja e
saktė?
Cili ėshtė besimi
qė Allahu e do dhe duhet tė
pėrqafohet?
Cila mes tyre na
garanton lumturinė nė kėtė botė dhe
nė botėn tjetėr?
Para se tu
pėrgjigjemi kėtyre pyetjeve, duhet
tė vendosim njė pikė referimi, nga e
cila do tė nisemi pėr tė zgjedhur
saktėsisht fenė e vėrtetė. Unė besoj
pa pikė dyshimi, se tė gjithė tė
menēurit janė nė njė mendje pėr
faktin, se krijimi i njeriut ėshtė
nė njė fe tė caktuar, por fakti qė
babai, nėna dhe shoqėria nė tė cilėn
jeton, janė nė njė fe tė caktuar,
nuk do tė thotė se ajo ėshtė feja e
vėrtetė, pėr aq kohė sa nuk ka fakte
bindėse pėr tė dhe pėrderisa logjika
nuk e pranon.
Meqenėse logjika
ėshtė ajo qė dallon njeriun nga
kafsha, atėherė duhet qė ēdokush qė
zotėron logjikėn, ta pėrdori pėr ta
parė me vėmendje kėtė ēėshtje. Kjo
ėshtė ēėshtja mė e rėndėsishme dhe
mė e rrezikshme.
Njė udhėtim i
shkurtėr nė botėn e feve, si dhe njė
shėtitje nė ideologjitė e tyre, mund
tė jetė njė mėnyrė e mirė, pėr tė
gjetur pėrgjigjen e shumėkėrkuar.
Pėr te qenė sa mė
i drejtpėrdrejtė, po tė them ty me
plot siguri dhe sinqeritet,
se
sado qė tė kėrkosh dhe tė hulumtosh,
nuk ke pėr tė arritur vetėm se nė
njė pėrfundim: Feja e vėrtetė ėshtė
vetėm Islami dhe se lumturia e
vėrtetė, arrihet vetėm me Islamin.
Mos u nxito ti
refuzosh kėto fjalė dhe tė
ndėrpresėsh leximin e mėtejshėm.
Dije mirė se vijimi nuk ka pėr tė tė
dėmtuar aspak,
ndoshta
mund tė pėrfitosh prej tij dobi tė
caktuara
Po tė kujtoj se
ti posedon logjikėn dhe arsyen, me
tė cilat dallon gjėrat dhe ndan
midis tė saktės dhe tė gabuarės.
Pėrse Islami
ėshtė feja e vėrtetė?
Kjo ėshtė njė
pyetje me vend dhe e rėndėsishme.
Le tė fillojmė
ti pėrgjigjemi kėsaj pyetjeje:
Islami ėshtė feja
e cila mbart vlera dhe shenja
dalluese qė nuk gjenden nė asnjė fe
tjetėr. Ato janė fakte bindėse, qė
tregojnė se Islami ėshtė feja e
vėrtetė e zbritur nga Allahu. Tė
shohim mė parė me vėmendje dhe
qetėsi faktet nė vijim, e pastaj le
tė gjykojmė nėse duhet besuar apo
pėrgėnjeshtruar kjo e vėrtetė.
Veēoritė dhe
shenjat dalluese tė Islamit janė aq
shumė, sa ėshtė e vėshtirė
gjithpėrpėrfshirja e tyre nė kėtė
renditje, nė tė cilėn do tė cekim
disa por ndėr mė tė rėndėsishmet
prej tyre:
1-
Ndėr veēoritė kryesore tė Islamit,
ėshtė fakti se ai mbush anėn
shpirtėrore tė njeriut. Njeriun qė
pėrqafohet me tė, e bėn tė jetė
gjithnjė i lidhur me Allahun. E kjo
e bėn tė fitojė prehje dhe qetėsi
shpirtėrore, si dhe e mbron nga
paniku , pėrhumbja, shpėrdorimi dhe
boshllėku shpirtėror nė veten e tij.
2-
Gjithashtu, nga veēoritė e tij ėshtė
fakti se Islami ėshtė nė pėrputhje
tė plotė me logjikėn e shėndoshė. Tė
gjitha normat dhe ligjet e tij, janė
logjikisht tė pranuara, dhe ėshtė e
pamundur tė ketė mospėrputhje mes
tyre nė ndonjė rast. Prandaj, kur
njė person pėrqafoi Islamin, e
pyetėn: Pėrse u bėre musliman? Ai u
pėrgjigj: Nuk ka urdhėruar ndonjė
gjė Islami, e logjika ta ketė
ndaluar, dhe nuk ka ndaluar ndonjė
gjė, e logjika ta ketė pranuar.
Njėkohėsisht
shohim se tek shumė fe tė tjera,
ėshtė i vėshtirė pranimi i shumė
bazave tė tyre, dhe mendja ėshtė nė
mėdyshje pėrballė shumė parimeve tė
tyre. Ndėrsa Islami e ēmon dhe e
respekton
logjikėn
duke urdhėruar njeriun tė mendojė, e
njėkohėsisht
ka ndaluar injorancėn dhe ka
nėnēmuar pasimin e verbėr.
3-
Islami ka njė ekuilibėr midis fesė
dhe jetės nė kėtė botė. Ai kujdeset
si pėr shpirtin ashtu edhe pėr
trupin. Tė jetuarit me Islamin nuk
nėnkupton veēimin dhe asketizmin nė
forma tė caktuara dhe as ndalimin e
larmisė sė gjėrave tė kėndshme tė
jetės.
Nė Islam, njeriu
mundet tė jetojė me fenė, duke
shijuar dhe ushtruar jetėn e tij nė
formėn mė tė mirė, me synimin pėr tė
arritur nė pozitat mė tė larta tė
vlerave tė komuntitetit dhe
shoqėrisė sociale tė cilės i pėrket.
4-
Islami ėshtė fe gjithėpėrfshirėse.
Ai afron sistem tė veēantė dhe tė
detajuar
pėr
ēdo fushė tė jetės, duke dhėnė
zgjidhje pėr ēdo problem. Kėshtu qė
ai mund tė praktikohet dhe tė
pėrqafohet nė ēdo vend dhe nė ēdo
kohė.
Si tė mos jetė
kėshtu, kur kjo fe depėrton edhe nė
imtėsitė mė specifike tė jetės me
rregullat dhe normat e saj. Duke
filluar qė nga njė juridiksion i
kompletuar nė gjykimin dhe zgjidhjen
e ēėshtjeve mė modeste,
duke vazhduar me rregullat e
shitblerjes dhe marrėdhėnieve
tregtare. Duke cekur sistemin e
lidhjeve shoqėrore, trashėgimisė dhe
jetės bashkėshortore, e deri tek
normat e pėrshėndetjes, edukatės nė
rrugė, si dhe sistemimin e veprimeve
tė njeriut me veten e tij, nė gjumin
e tij, ngrėnien, pirjen dhe veshjen
e tij
etj. Tė gjitha kėto nuk i ka
pėrmendur formalisht, por hollėsisht
tė detajuara me njė ndjeshmėri tė
mahnitshme.
Mėsoje edhe
faktin se Islami e drejton
muslimanin edhe nė veshjen e kėpucės
dhe heqjen e saj. Ai e ka nxitur atė
tė pėrdori dorėn e djathtė gjatė
ngrėnies, pirjes, takimit me dorė,
gjatė dhėnies dhe marrjes. Ndėrsa nė
gjėrat e tjera (si p.sh. kryerja dhe
pastrimi nga nevoja) pėrdoret dora e
majtė.
Kur vjen koha e
gjumit, Islami ka njė orientim tė
mrekullueshėm pėr mėnyrėn e fjetjes
dhe zgjuarjes nga gjumi.
Pėr dy muslimanė
qė takohen nė rrugė, Islami ka
vendosur formėn e selamit
(pėrshėndetjes islame) mes tyre. Ai
qė ėshtė duke ecur me njė mjet
udhėtimi pėrshėndet i pari atė qė
ėshtė duke ecur nė kėmbė. I vogli
pėrshėndet i pari tė madhin dhe
grupi mė i vogėl nė numėr,
pėrshėndet i pari grupin tjetėr me
numėr mė tė madh.
Ky ishte njė
pasqyrim i pjesshėm i disa prej
normave tė shumta tė Islamit, tė
cilat nė tėrėsi pėrfshijnė nė mėnyrė
tė detajuar sistemin shumėplanėsh
jetėsor.
5- Prej vlerave
tė Islamit, ėshtė fakti se gjithė
normat e tij,
njeriun
e orientojnė drejt ēdo tė mire dhe e
largojnė prej tė keqes. Pra, dobia e
normave tė Islamit i shėrben
drejtpėrdrejtė vetė njeriut dhe
shoqėrisė ku jeton.
P.sh. Islami e
ndaloi alkolin dhe narkotikėn sepse
i shkaktojnė njeriut dėm tė madh nė
mendjen dhe shėndetin e tij. Ti je
vetė realist pėr gjendjen e tė
dehurit, i cili i shpėrfytyruar, mė
tepėr ngjason me diēka tjetėr se sa
me njeriun.
Sikur njerėzit tė
mos i pėrdornin lėndėt narkotike dhe
pijet alkolike tė cilat shkaktojnė
dehjen e tyre, nuk do tė ndodhnin
shumė prej vrasjeve, grindjeve,
aksidenteve rrugore, dhunimeve dhe
pėrdhunimeve.
Ndėrsa lidhjet
jashtėmartesore, Islami rreptėsisht
i ka ndaluar, pėr ta mbajtur larg
njeriun nga sėmundjet shfarosėse dhe
pėr ta mbajtur larg shoqėrinė nga
shthurja dhe degjenerimi, si dhe nga
rritja e njė brezi tė papėrfillur, i
cili ka humbur ngrohtėsinė e nėnės
dhe edukimin e babait, qė do tė jetė
shkatėrrim dhe mjerim pėr shoqėrinė.
Islami e ka
urdhėruar gruan tė mos i shfaqi
pjesėt e saj tė turpshme para
burrave tė huaj pėr tė, sepse e sheh
atė si njė margaritar tė mbrojtur
mirė, qė vlen shumė. Gruaja nuk
ėshtė njė mall i lirė, qė tė dalė
nėpėr rrugė pėrpara ēdo njeriu.
Islami e mbron atė nga njerėzit
ujqėr,
qė nuk duan gjė tjetėr, vetėm se tė
plotėsojnė qejfet e tyre,
edhe pse kjo mė tepėr rėndon mbi
nderin e gruas, vlerės dhe
pastėrtisė sė saj.
Nė anėn tjetėr,
Islami ka lejuar ēdo pije tė
dobishme dhe jo tė dėmshme, siē i
lejoi dy gjinitė tė kėnaqen me
njėra-tjetrėn, me kusht tė aktit
martesor dhe brenda shtėpisė
familjare tė lumtur.
Me pak fjalė,
Islami nuk erdhi qė tė kufizojė
lirinė dhe dėshirat, por erdhi pėr
ti sistemuar dhe renditur ato, nė
mėnyrė qė dobia tė pėrfshijė njeriun
dhe shoqėrinė.
6- Ndėr veēoritė rrezatuese nė
Islam, ėshtė kujdesja e tij pėr
virtytet e larta, moralin dhe
edukatėn e lavdėrueshme, si dhe
ndalimi i padrejtėsisė, zullumit dhe
ēdo vesi tjetėr tė keq.
Islami ėshtė feja
e dashurisė, bashkimit dhe mėshirės.
Ai ka saktėsuar dhe qartėsuar
lidhjen e njeriut me prindėrit e
tij, tė afėrmit, fqinjėt, shokėt dhe
me tė gjithė njerėzit. Ai ka mbjellė
nė vetet e atyre qė e kanė
pėrqafuar, moralin mė tė lartė dhe
edukatėn mė tė mirė.
Islami e ka
ndaluar njeriun tė jetojė vetėm me
veten e tij. Ai e edukon njeriun ti
ndihmojė tė tjerėt dhe tė respektojė
ndjenjat e tyre. P.sh., i varfėri,
jetimi, i moshuari, i vobekti, etj.,
nė Islam kanė tė drejtat e tyre, tė
cilat muslimani nuk i trajton si
ēėshtje dytėsore dhe nuk ndien
epėrsi dhe pėrparėsi kur i kryen,
sepse ato tė drejta janė prej
detyrave dhe obligimeve tė tij.
Nė Islam,
konsiderohet prej gjynaheve tė
mėdha, qė njeriu tė flejė i ngopur
kur e di se fqinji i tij ėshtė i
uritur. Ashtu siē ka ndaluar qė dy
veta tė flasin mėnjanė, kur njė
tjetėr ndodhet i ulur bashkė me ta,
por
nuk i dėgjon. E gjithė kjo pėr tė
respektuar prosperitetin dhe
ndjenjat e tij.
Dhe Islami e
tejkaloi tė gjithė kėtė, kur e
urdhėroi muslimanin tė jetė i butė
edhe me kafshėn, duke ndaluar
mundimin dhe dėmtimin e saj.
Prej hollėsive tė
Islamit rreth kėsaj ēėshtjeje, ėshtė
fakti se e ndaloi kasapin ta therrė
delen kur njė dele tjetėr ėshtė duke
e parė, ose tė mprehė thikėn pėrpara
saj, qė tė mos e vrasė dy herė.
Sinqeriteti,
besnikėria, trimėria, bujaria, turpi
dhe mbajtja e premtimit, janė morale
tė cilat Islami i ka nxitur nė mjaft
tekste. Njėkohėsisht fton dhe
urdhėron pėr morale tė larta, si
vizita e tė sėmurit, pėrcjellja e
xhenazes, respektimi i prindėrve,
vizita e tė afėrmve, fqinjėve dhe
rendja pėr kryerjen e nevojave tė tė
tjerėve.
Nė anėn tjetėr
Islami e ka ndaluar rreptėsisht
muslimanin nga padrejtėsia,
gėnjeshtra, mėndjemadhėsia, smira,
tallja me tė tjerėt, sharja, ose
tradhėtia ndaj tyre.
Nė Islam nuk
lejohet tė pėrmendėsh njė person qė
nuk ėshtė i pranishėm, edhe nėse je
duke thėnė tė vėrtetėn. Islami e
fton muslimanin qė kur shpenzon tė
jetė mesatar, midis harxhimit pa
masė dhe kopracisė ekstreme.
Nė kohėn kur
shumė prej shoqėrive ankohen nga
cėnimi dhe shpėrfillja e ndjenjave,
padrejtėsia nė fushat ekonomike dhe
lakmia vetjake, shohim qė Islami ka
afruar ilaēin shėrues pėr tė gjitha
kėto probleme.
Me fjalėt e
lartėpėrmendura dhamė njė pasqyrim
tė shkurtėr tė Islamit dhe disa prej
vlerave tė tij. Ështė e
pėrshtatėshme tė pėrmendim
gjithashtu, se Islami ėshtė fe e
qartė dhe rruga e tij ėshtė e lehtė
pėr kėdo. Islami i ka portat tė
hapura gjithnjė dhe nuk ia mbyll
atij qė dėshiron ta pėrqafojė atė.
Meqenėse,
gjithėpėrfshirja e normave dhe
rregullave tė Islamit nė pak fjalė
ėshtė e pamundur, atėherė rrėfimi i
shkurtuar i bazave mė kryesore tė
tija, ndoshta e pėrqėndron mė tepėr
pėrshkrimin e tij, pėr atė qė
dėshiron ta njohė atė.
Tė gjitha
rregullat dhe mėsimet e Islamit janė
tė rėndėsishme, vetėm se mes tyre ka
nje rend hierarkik.
Mes kėtyre
rregullave (mė tė rėndėsishmet),
gjashtė prej tyre duhet tė besohen
me zemėr dhe pesė tė tjera duhen
vepruar.
Gjashtė shtyllat
qė duhen besuar janė:
1-
Besimi nė Allahun, Njė tė
Vetėm, pa shok dhe ortak.
Qė njeriu tė
besojė se vetėm Allahu i Lartėsuar
ėshtė Krijuesi i kėsaj Gjithėsie me
gjithė ēka nė tė, dhe se vetėm Ai
vepron nė tė si tė dojė. Pėrderisa
ėshtė kėshtu, atėherė adhurimi duhet
tė bėhet vetėm pėr Atė, Njė tė
Vetėm. Adhurimi ėshtė puna me normat
e Islamit dhe dispozitat e tija,
duke besuar se ēdo fe tjetėr veē
tij, ėshtė fe e pavlefshme.
2-
Besimi nė melekėt (ėngjėjt).
Melekėt janė
krijesa tė Allahut, qė ne nuk i
shohim nė jetėn e kėsaj bote. Ata
janė adhurues tė Allahut dhe nuk e
kundėrshtojnė asnjėherė Atė. Allahu
i Lartėsuar i urdhėron melekėt tė
kryejnė shumė prej punėve tė kėsaj
Gjithėsie. P.sh. Xhibrili (paqja
qoftė mbi tė), ka mbartur shpalljen
e Allahut tė Lartėsuar -d.m.th.
fjalėn e Tij- nga Allahu tek
profetėt e Tij. Prej tyre ėshtė
Mikaili (paqja qoftė mbi tė),
qė ėshtė ngarkuar me ēėshtjen
e shiut. Prej tyre ka melekė tė
tjerė, tė ngarkuar me shėnimin dhe
shkrimin e punėve tė njerėzve, me tė
cilat do tu kėrkohet llogari nė
Ditėn e Kijametit, e tė tjera e tė
tjera punė tė tyre.
Duhet tė besohet,
se kėta melekė tė nderuar, veprojnė
me urdhrin e Allahut tė Lartėsuar
dhe nuk kryejnė tjetėr gjė, veēse
atė qė Ai do.
3-
Besimi nė Librat.
Duhet besuar se
Allahu u zbriti robėve Libra, qė
janė fjala e Tij. Aty gjendet
lumturia e njerėzve dhe sqarimi i
asaj qė Allahu i Lartėsuar e do dhe
asaj qė e urren. Ai qė e pėrcjell
kėtė shpallje tek profeti, ėshtė
Xhibrili (paqja qoftė mbi tė)
-ėngjėlli mė madhėshtor-, ndėrsa
profeti ua komunikon atė njerėzve.
Librat e zbritur
nga Allahu janė shumė. Prej tyre
ėshtė
Teurati, tė cilin Allahu ia
zbriti Musait (paqja qoftė
mbi tė),
Zeburi, tė cilin Allahu ia
zbriti Daudit (paqja qoftė mbi tė),
Inxhili, tė cilin Allahu ia
zbriti Isait (paqja qoftė mbi tė),
dhe
Kurani tė cilin Allahu ia zbriti Muhamedit (paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi tė).
Duhet tė besohet
se tė gjithė kėta libra i ka
shfuqizuar Kurani. D.m.th.: pas
dėrgimit tė profetit Muhamed (paqja
dhe bekimi i Allahut qofshin mbi
tė), duhet punuar vetėm me Kuranin.
Pėr mė tepėr qė ky Kuran ka
pėrfshirė tė gjitha veēoritė e
librave para tij dhe pėrmban veēori
tė tjera.
Gjithashtu dije,
se ky Kuran ėshtė nga argumentet mė
madhėshtore qė tregojnė se kjo fe
ėshtė e vėrtetė. Ai ka zbritur para
mė shumė se njė mijė e katėrqindė
vjetėve, dhe qė prej asaj kohe e
deri sot, nuk ėshtė zbuluar nė tė
asnjė gabim dhe asnjė mangėsi, qoftė
edhe nė njė fjalė tė vetme.
Nė kohėn e sotme
zbulimet shkencore vazhdojnė tė
pasojnė njėri-tjetrin dhe shumė prej
tyre kanė ardhur nė Kuran qė prej
asaj kohe tė largėt.
Ashtu sikurse qė
prej asaj kohe e deri tani, nuk
ėshtė shtuar dhe nuk ėshtė mangėsuar
asnjė gjė nė tė, siē ndodhi me
librat e tjerė. Prandaj, Mushafin
(Kur`anin), qė e gjen nė Lindje, nuk
ndryshon aspak nga Mushafi qė e
gjen nė Perėndim. Nėse vėzhgon njė
Mushaf qindra vjeēar, vėren se ai
nuk ndryshon aspak nga Mushafi i
botuar kėtė vit, identik gėrmė pėr
gėrmė e fjalė pėr fjalė. Kjo ėshtė
prej ruajtjes qė i ka bėrė Allahu
kėtij Libri, qė ėshtė libri i fesė
sė fundit, e cila ka vulosur tė
gjtha fetė.
Tė flasėsh pėr
Kuranin duhet kohė e gjatė, por
mjafton tė dish se ai nuk ka
ngjasues kategorikisht nė stilin e
tij, nė ndikimin e tij nė vetet e
njerėzve si dhe nė lajmet pėr tė
fshehtat qė ndodhen nė tė.
4-
Besimi tek tė dėrguarit.
Duke besuar se
Allahu i Lartėsuar zgjodhi njerėzit
mė tė mirė, u zbriti atyre
shpalljen dhe i urdhėroi pėrcjelljen
e fesė sė Tij tek njerėzit e tjerė.
Tė dėrguarit janė
shumė, si p.sh.: Nuhu, Ibrahimi,
Daudi, Sulejmani, Luti, Junusi, Musa
(paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi ta).
Prej tyre ėshtė
edhe Isai i biri Merjemes (paqja
qoftė mbi tė), pėr tė cilin duhet tė
besojmė se ėshtė i dėrguar i nderuar
dhe nga tė dėrguarit mė tė mirė.
Besimi nė profecinė e tij, dashuria
dhe respekti pėr tė janė detyrė e
prerė. Kush e urren atė, ose nuk
beson nė profecinė e tij, ai nuk ka
rrugė nė Islam. Njėkohėsisht duhet
besuar se Allahu i Lartėsuar e
krijoi me nėnė pa baba, sepse Allahu
dėrgoi melekun qė fryu nė barkun e
Merjemes, e prej kėsaj ishte Isai
(paqja qoftė mbi tė).
Muslimani nuk
gjen asnjė gjė nė vetvete qė ta
pengojė nga besimi i kėsaj, se
Allahu nuk ėshtė i pafuqishėm ndaj
krijimit tė Isait me nėnė dhe pa
baba dhe ndaj krijimit tė Ademit pa
nėnė dhe pa baba.
Nga kjo mėsojmė
se Isai (paqja qoftė mbi tė) ėshtė
njė i dėrguar i nderuar dhe se ai
nuk ėshtė Zot dhe as biri i Zotit.
Isai (paqja qoftė
mbi tė) erdhi me pėrgėzimin pėr
profetin qė do tė vinte pas tij, qė
ėshtė Muhamedi i biri i Abdullahit,
me tė cilin Allahu vulosi tė
dėrguarit, duke mos patur mė kėshtu
tė dėrguar tė tjerė pas tij.
Kėtė tė dėrguar
(Muhamedin tė birin e Abdullahit
-paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi tė-), tė cilin Allahu e dėrgoi
para njė mijė e katėrqid vjetėsh, e
kanė detyrė tė gjithė njerėzit qė u
gjendėn dhe do tė gjenden pas
dėrgimit tė tij deri nė Ditėn e
Kijametit, ta besojnė, tė besojnė
shpalljen e tij dhe ti binden atij
nė atė qė
urdhėroi
apo ndaloi.
Kushdo qė ka
lexuar jetėshkrimin dhe historinė e
kėtij tė dėrguari, bindet se ai
ėshtė njė personalitet madhėshtor,
tė cilit Allahu i dha moral tė lartė
dhe cilėsi tė shquara qė nuk gjenden
tek ndonjė tjetėr para apo pas tij.
Ndoshta edhe leximi mė i shkurtėr
rreth asaj qė ėshtė shkruar pėr tė,
e pėrforcon saktėsinė e kėsaj qė po
them.
Allahu i
Lartėsuar i ka dhėnė atij fakte dhe
argumente pėr vėrtetėsinė e
profecisė sė tij, tė cilat janė aq
shumė, aq sa dyshimi nė tė ėshtė nga
gjėrat e pamundura logjikisht. Ai qė
nuk beson nė sinqeritetin e profetit
Muhamed (paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi tė), me gjithė ato fakte
dhe argumente qė Allahu i dha atij,
ai nuk mund tė pretendojė
qėndrueshmėrinė e profecisė sė
ndonjė profeti tjetėr.
5-
Besimi nė Ditėn e Fundit.
Duke besuar nė
formė tė prerė, se pas kėsaj jete nė
tė cilėn jetojmė, ka jetė tjetėr, qė
ėshtė mė e plotė se kjo. Aty ka
begati ose ndėshkim. Begatia ėshtė
nė njė vendbanim qė quhet Xhennet,
ndėrsa ndėshkimi ėshtė nė njė
vendbanim qė quhet Xhehennem.
Kush
punon mirė dhe beson nė fenė islame,
pėrfundimi i tij do tė jetė nė
Xhennet, ku gjenden prej llojeve
tė begative dhe lumturisė, aq shumė
sa nuk mund tė imagjinohen. E gjithė
begatia e dynjasė, nė raport me
begatinė e Xhennetit, nuk krahasohet
nė asnjė gjė.
Kush
hyn nė Xhennet, do tė begatohet nė
tė pėrgjithmonė dhe pa fund, sepse
nė tė nuk ka vdekje.
Nė anėn tjetėr,
kush punon keq dhe nuk beson nė fenė
islame, pėrfundimi i tij do tė jetė
nė Xhehennem, nė tė cilin gjendet
zjarri dhe llojet e ndėshkimit aq
shumė sa nuk mund tė mendohen. Tė
gjitha zjarret e dynjasė dhe llojet
e dėnimit nė tė, pėrpara dėnimit tė
Xhehenemit, nuk krahasohen nė asnjė
gjė.
Ekzistenca e
llogarisė, begatisė ose ndėshkimit
pas kėsaj jete, ėshtė njė ēėshtje e
pranuar logjikisht, sepse ėshtė e
pamundur qė tė gjendet kjo dynja me
gjithė ēka nė tė, e mė pas tė
mbarojė e tė shpėrndahet, duke
vijuar nė asgjė. Ngaqė mbarimi nė
kėtė formė ėshtė njė lloj rrėmuje
dhe Zoti ynė Krijues ėshtė larg
kėsaj.
6- Besimi nė
Kaderin
(caktimin dhe vendimin e Allahut tė
Lartėsuar).
Duke besuar se
gjithēka ėshtė nė kėtė Gjithėsi, ēdo
lėvizje dhe ēdo prehje ndodh vetėm
me dėshirėn dhe vullnetin e Allahut.
Nuk mund tė ndodhė gjė tjetėr, me
pėrjashtim tė asaj qė Ai do. Atė qė
Ai nuk e do, nuk mund tė ndodhė.
Allahu i
Lartėsuar shkruajti nė njė Libėr
madhėshtor, qė ėshtė
El-Leuhul-Mahfudh, gjithēka qė do
tė ndodhė nė kėtė Gjithėsi.
Besimi nė Kader,
pėrfshin tė besuarit se Allahu ėshtė
Krijuesi i ēdo gjėje.
Ndėrsa gjėrat mė
tė rėndėsishme qė duhen vepruar nė
Islam janė:
1-
Qė njeriu tė thotė njė
fjali e cila ėshtė ēelėsi i hyrjes
nė Islam. Ajo ėshtė njė besė
midis njeriut dhe Zotit tė tij, qė
nėnkupton se ai ėshtė nė kėtė fe.
Kjo fjali ėshtė:
Esh-hedu en la ilaha il-la Allah
ue esh-hedu en-ne Muhammeden
resulull-llah (Dėshmoj se nuk ka tė
adhuruar, me tė drejtė, pėrveē
Allahut dhe Muhamedi ėshtė i Dėrguar
i Allahut).
Kjo fjali do tė
thotė: Pohimi, pranimi dhe kryerja
me pėrkushtim e kėtij adhurimi vetėm
pėr Allahun, Njė tė Vetėm. Si dhe
duke pohuar se feja islame ėshtė
feja e vėrtetė dhe se i adhuruari qė
meriton adhurimin ėshtė vetėm
Allahu, Njė i Vetėm. Tė gjithė tė
adhuruarit e tjerė janė tė
pavlefshėm dhe fetė e tjera pėrveē
Islamit janė tė pavlefshme.
Si dhe pohimi se
Muhamedi ėshtė i Dėrguar i Allahut,
dhe se atij duhet ti bindemi dhe ta
besojmė nė ēdo gjė.
2-
Namazi (Tė falurit)
Qė nėnkupton:
Fjalė, punė dhe lutje nė njė formė
tė caktuar, qė bėhet pesė herė, ēdo
ditė dhe nuk zgjat shumė. Aq sa njė
namaz i vetėm nuk i kalon pesė
minuta.
Namazi ėshtė
lidhje midis robit dhe Zotit tė tij,
nė tė muslimani ndjen sigurinė,
prehjen dhe qetėsinė shpirtėrore.
3-
Zekati
Muslimani qė
posedon pasuri jep njė sasi tė vogėl
nga pasuria e tij ēdo vit pėr tė
varfėrit. Jep vetėm ēerekun e njė tė
dhjetės sė pasurisė sė tij. Qė ėshtė
diēka e vogėl, por qė e bėn
shoqėrinė muslimane tė bashkuar, tė
afruar dhe tė mėshiruar. Qė pėrhap
kuptimet e vėllazėrisė, mėshirės dhe
dashurisė mes muslimanėve.
Po pėrsėrit atė
qė thashė pak mė parė: Zekati ėshtė
i obliguar pėr tė pasurit dhe nuk
ėshtė i obliguar pėr tė varfėrit.
4- Agjėrimi.
Qė njeriu tė
pengojė veten e tij nga ushqimi,
pirja dhe marrėdhėniet
bashkėshortore, gjatė muajit tė
Ramazanit ēdo vit, qė nga agimi i
mėngjesit deri nė perėndim tė
diellit.
Ndėrsa i sėmuri,
udhėtari dhe disa tė tjerė qė kanė
arsye tė tjera, janė
tė justifikuar dhe tė falur.
Ata munden tė hanė dhe tė pijnė nė
Ramazan, dhe duhet qė pas
pėrfundimit tė arsyes dhe
pamundėsisė, tė agjėrojnė tė plota
ditėt qė nuk i agjėruan, nė cilėndo
kohė tė vitit.
Agjėrimi ka shumė
dobi shėndetėsore, shpirtėrore dhe
shoqėrore. Prej tyre ėshtė pushimi
dhe qetėsimi pėr njė pjesė tė
kohės i aparatit tretės. Prej tyre
ėshtė ajo qė ndjen muslimani, si
shpirti fisnik dhe morali i lartė.
Prej tyre ėshtė edhe ajo qė ai ndjen
pėr vėllezėrit e tij tė varfėr, qė
nuk kanė ushqim tė mjaftueshėm gjatė
vitit. Kėshtu qė vetja e tij
thjeshtėsohet, afrohet dhe shpejton
ti ndihmojė ata.
5-
Haxhi.
Qė do tė thotė:
Kryerja e adhurimeve tė caktuara nė
Mekė njė herė nė jetė, ndėrsa ai qė
nuk ka mundėsi ekonomike, ose qė
ėshtė i sėmurė, ėshtė i arsyetuar nė
moskryerjen e tij.
Nė Haxh ka dobi
madhėshtore si: Grumbullimi i
muslimanėve nga tė gjitha anėt e
tokės nė njė vend tė vetėm, njohja
me njėri-tjetrin dhe pėrhapja e
dashurisė mes tyre. Duke shtuar kėtu
edhe ato qė i fiton muslimani nė
veten e tij, si pastrimi i shpirtit
dhe rregullimi i moralit, pėr shkak
tė asaj qė pėrjeton prej qėndrimeve
qė shtojnė besimin nėn hijen e
Haxhit.
E nė vijim
Ndoshta ajo qė
pėrmendėm mė lart, ėshtė disi e
mjaftueshme pėr sqarimin e njė
paraqitjeje tė shkurtėr rreth
Islamit.
Unė po tė ftoj ty
qė nuk ke hyrė ende nė Islam..
Dėgjoje njė thirrje nga njė zemėr e
sinqertė dhe e pakursyer.
Shpėtoje veten tėnde para se tė
tė befasojė vdekja duke mos qenė
musliman, e tė jesh nė
humbjen mė tė madhe.
A e di se ēdo tė
thotė tė vdesėsh duke qenė nė tjetėr
fe veē Islamit? Do tė thotė qė tė
hysh nė Xhehenem dhe tė ndėshkohesh
nė tė pėrjetėsisht..
Kėshtu e ka
kėrcėnuar Allahu atė qė vdes duke
qenė nė fe tjetėr veē Islamit.
Atėherė, pėrse po shpėrfill njė
ēėshtje kaq tė rrezikshme?
Do tė tė drejtoj
njė pyetje, por dua tė mė
pėrgjigjesh me sinqeritet: Çfarė do
tė humbasėsh, nėse hyn nė Islam? Po
Çfarė do tė humbasėsh nėse hyn nė
Islam?
Nėse do pėrqafosh
Islamin, do ta vijosh jetėn tėnde si
zakonisht,
por nė njė formė mė tė
kulluar, mė tė lumtur dhe mė tė
sistemuar
Ndėrsa pas vdekjes tė
pret lumturia mė e madhe dhe begatia
e pėrjetshme.
Nėse arrite tė
bindesh pėr vėrtetėsinė e Islamit,
por ke frikė se hyrja nė tė ka pėr
tė tė penguar nga kėnaqėsi, privimin
prej tė cilave nuk mund ta durosh,
atėherė duhet tė krahasosh midis
kėnaqėsisė sė pėrkohshme, tė
rastėsishme dhe midis begatisė dhe
kėnaqėsisė sė pėrjetshme
Cilės prej
tyre duhet ti japėsh pėrparėsi?
Ti mund tė hysh
nė Islam dhe tė pėrpiqesh ti lėsh
ato gradualisht, e nėse e lut
Allahun me sinqeritet, Ai do tė tė
ndihmojė ti lėsh ato pėrfundimisht.
Tė paktėn tė jesh
musliman gabimtar, ėshtė mė mirė se
tė mos jesh musliman.
Nėse ajo qė tė
pengon tė pėrqafosh kėtė fe ėshtė
personaliteti yt i dobėt dhe
pafuqishmėria
ndaj
marrjes sė kėtij vendimi, pasi tė
pengon frika nga fjalėt e dikujt ose
tallja e tij.., atėherė dije se kėto
iluzione nuk kanė asnjė bazė nė
realitet. Ti nuk je i pari qė hyn nė
Islam prej jomuslimanėve. Shumė e
shumė tė tjerė para teje e kanė
marrė kėtė vendim dhe nuk u ėshtė
shkatėrruar jeta, nuk kanė humbur
asgjė dhe nuk janė penduar. Pastaj,
a vallė ėshtė e logjikshme qė tė
sakrifikosh veten dhe lumturinė
tėnde nė kėtė jetė dhe nė jetėn
tjetėr, pėr shkak tė fjalėve tė
dikujt, apo talljes dhe qortimit tė
tij?
Kjo ėshtė njė
temė qė kėrkon nga ty tė qėndrosh
shumė nė tė.. dhe tė mendohesh gjatė
rreth saj.
Fjala ime e
fundit pėr ty ėshtė: Bėj kujdes tė
mos humbasėsh veten tėnde.
E lus Allahun e
Lartėsuar tė tė begatojė ty, duke tė
udhėzuar nė tė vėrtetėn.
Kėto fjalė i shkruajti ai qė
dėshiron tė mirėn pėr ty:
Dr. Salih Ibėn Abdulaziz
Es-Sindij
Pėrshtati
nė shqip, Bledar Ali
Delvinė 1432 H.
Shkurt
2011